KIRA: Cuốn sách hấp dẫn về lối sống tối giản của người Nhật

Lối sống tối giản của người Nhật – Sasaki Fumio đã thay đổi cuộc đời tôi. Cuốn sách này mang đến cho tôi khái niệm về “minimalism” và tạo động lực để bắt đầu một cuộc sống mới với phương châm “less is more”.

Trong khoảng thời gian 2 năm theo đuổi lối sống tối giản, tôi đã nhớ lại cuốn sách và quyết định đọc lại để nhìn nhận nội dung theo lập trường của một minimalist. Tôi tự hỏi liệu suy nghĩ của mình về cuốn sách này có khác so với 2 năm trước? Có thể tôi không thích nội dung cuốn sách? Trước khi đọc lại, tôi đã suy nghĩ về ấn tượng hiện tại của mình đối với cuốn sách này.

“Như mình nhớ, cuốn sách nói về 55 quy tắc vứt bỏ. Nó cũng viết về tư duy tối giản ở mặt phi vật chất nhưng không quá đặc sắc. Giọng văn của Sasaki rất thẳng thắn và có phần khá phiến diện. Tôi chỉ nhớ rằng tôi bị kích thích bởi cụm từ ‘vứt bỏ’ thôi.”

Đầu tiên, tôi muốn nói rằng bài viết này là diễn đạt của tôi dành cho chính bản thân mình. Tôi viết bài này để tự suy ngẫm về cuốn sách từ góc nhìn của một minimalist, cho nên nó sẽ dài và có thể hơi rối và khó hiểu đối với những người mới biết đến lối sống tối giản. Tôi xin lỗi và mong các bạn thông cảm!

Tiêu đề cuốn sách

Tôi đã để ý đến tiêu đề của cuốn sách vì nó khác so với tiêu đề gốc tiếng Nhật. Tiếng Anh dịch sát nghĩa là “Goodbye, things”. Vậy tại sao bản dịch tiếng Việt lại là “Lối sống tối giản của người Nhật”?

Công nhận là rất khó để dịch tiêu đề gốc sang tiếng Việt sao cho ngắn gọn, tối giản và gây ấn tượng. “Chúng ta không còn cần đồ đạc nữa” hay “Tạm biệt đồ đạc” nghe có vẻ “chuối” và không hợp ý tai. Vì vậy, việc dịch thành “Lối sống tối giản của người Nhật” theo tôi là hợp lý.

Lời mở đầu

“Đồ đạc ít, hạnh phúc nhiều. Chính vì vậy, chúng ta không còn cần đồ đạc nữa.”

Sasaki Fumio, người đã từng sống rối bời và thường so sánh bản thân với người khác, đã tìm thấy hạnh phúc thực sự sau khi sống ít đồ đạc. Một câu nói cá nhân của tác giả là “Hầu hết con người ta không hiểu biết gì về hạnh phúc.” Chỉ cần đọc lời mở đầu, bạn sẽ biết văn phong của tác giả, đơn giản và thẳng thắn.

Có thể nhiều người nghĩ rằng “hạnh phúc của mỗi người khác nhau, không thể chung chung chỉ vì vứt đồ. Đây là suy nghĩ cá nhân và không có cơ sở”. Lúc đọc cuốn sách lần đầu, tôi chỉ quan tâm đến việc vứt đồ và theo đuổi một lối sống mới. Hạnh phúc là khái niệm mơ hồ và tôi không hiểu được hạnh phúc của những người sống tối giản như thế nào.

Nhưng bây giờ, khi đã trở thành một minimalist, tôi hiểu rằng việc vứt bỏ đồ đạc đã giúp tôi tìm thấy hạnh phúc thực sự, thấu hiểu giá trị của những điều giản dị trong cuộc sống. Vứt bỏ đồ đạc chỉ là một trong những hành động cụ thể của người sống tối giản, nhưng nó giúp chúng ta xây dựng tư duy ưu tiên và lựa chọn những điều quan trọng. Và rồi, chúng ta sẽ cảm nhận được hạnh phúc thực sự.

Như thế nào là người sống tối giản?

Trên thực tế, không có tiêu chuẩn cụ thể cho người sống tối giản. Điều này tôi muốn nhấn mạnh. Lối sống tối giản không phải là mục đích, mà là một phương tiện giúp ta nhận biết điều quan trọng thực sự trong cuộc sống. Người sống tối giản hiểu rõ cái gì cần thiết với mình và biết giảm bớt đồ đạc vì những thứ quan trọng thực sự.

Đúng là không có tiêu chuẩn cụ thể cho người sống tối giản. Lối sống tối giản là một nền tảng, giúp ta hướng tới một cuộc sống ý nghĩa hơn. Tôi dần hiểu rằng sống tối giản mang lại cho tôi thời gian, tự do, và khả năng tận hưởng và trân trọng cuộc sống hơn. Tôi không so sánh với người khác và tôi trở nên tích cực hơn. Nhưng điều quan trọng là sống tối giản không phải là điểm dừng mà là một khởi đầu.

Kích thích – Quen thuộc – Chán nản

Sasaki giải thích vì sao chúng ta luôn muốn những thứ mới mẻ. Theo tác giả, hệ thần kinh của con người tìm kiếm sự thay đổi giữa các kích thích. Mua sắm và sử dụng đồ mới khiến ta kích thích, sau đó trở nên quen thuộc và cuối cùng là chán nản. Vì vậy, chúng ta lại tìm kiếm sự kích thích mới bằng cách mua sắm.

Có hai điểm cần lưu ý ở đây. Thứ nhất, liệu đây có phải là kết quả của nghiên cứu khoa học hay chỉ là suy đoán cá nhân dựa trên kinh nghiệm của tác giả? Dù nghe có vẻ hợp lý, tôi cảm thấy nó thiếu sự thuyết phục. Thứ hai, nếu trở thành một minimalist, liệu có thể thay đổi cấu trúc hệ thần kinh để đánh mất chu trình kích thích – quen thuộc – chán nản đối với những thứ xung quanh? Tôi hi vọng tác giả có thể giải thích cụ thể hơn về hệ thần kinh sau khi trở thành một minimalist.

55 quy tắc vứt bỏ

Về 55 quy tắc vứt bỏ (và 15 quy tắc “nâng cao”), tôi không có nhiều nhận xét. Đây là chương tôi đọc kĩ nhất 2 năm trước, vì mình mong muốn một phương pháp thực tế và áp dụng ngay lập tức mà không cần suy nghĩ quá nhiều.

Có một số quy tắc tôi thấy khá “dị”, đúng chất là extreme minimalist. Ví dụ như quy tắc 32: phố phường chính là phòng khách nhà bạn. Tác giả vứt bỏ bát đũa thừa và khi mời bạn bè đến nhà ăn, tác giả sẽ đề xuất đi ăn ngoài. Tuy nhiên, tôi có suy nghĩ khác. Từ khi sống tối giản, căn phòng của tôi trở nên gọn gàng hơn và tôi thích mời bạn bè đến nhà ăn uống để “khoe” kết quả việc dọn dẹp. Việc mời bạn bè đến nhà cũng mang ý nghĩa hơn so với việc đi ăn ngoài.

Trong 15 quy tắc bổ sung, có những đoạn viết rất hay, súc tích và chỉ ra bản chất của lối sống tối giản. Đặc biệt, tôi rất đồng ý với quy tắc 13 và 14.

Quy tắc 13: muốn vứt đồ và muốn giữ đồ đều là căn bệnh giống nhau. Mua sắm kích thích bộ não, và vứt bỏ cũng là một hành động kích thích bộ não. Tôi đã viết về điều này ở trên.

Quy tắc 14: Lối sống tối giản là phương tiện, là lời mở đầu. Khi bắt đầu sống tối giản, ta cảm nhận rõ quy tắc này. Đoạn này khiến tôi gật đầu đồng ý với suy nghĩ của tác giả.

Vứt bớt đồ đạc, 12 điều thay đổi trong tôi

Chương 4 là chương tôi hứng thú nhất trong lần đọc lại này, vì tôi cảm nhận được những thay đổi bản thân tương đồng với những gì tác giả đã viết. Những thay đổi bao gồm có thời gian, cảm thấy tự do hơn, tận hưởng và trân trọng cuộc sống hơn, và đặc biệt là không so sánh với người khác.

“Nếu trở thành một người sống tối giản, biết bản thân cần gì, thì bạn sẽ không tập trung vào một ai đó để so sánh mà chỉ chú ý vào bản thân mình thôi.”

Từ khi sống tối giản, tôi không tự ti về cơ thể mình và rất thích đi khám phá và uống cafe một mình. Tôi không sợ người khác đánh giá mình nữa.

Người sống tối giản luôn tích cực. Tôi rất lạc quan. Các bạn đọc blog và xem Youtube của tôi sẽ biết.

“Cười ngay khi đọc câu này: ‘Người sống tối giản là người gầy’.” Tuy không có dẫn chứng khoa học, nhưng giải thích của tác giả rất hợp lý và thuyết phục. Sống tối giản giúp tôi lo lắng ít hơn và ăn ít hơn. Vì vậy, thử sống tối giản để giảm cân cũng không tồi.

Hạnh phúc

Chương cuối cùng viết về hạnh phúc. Sasaki giải thích rằng “Hạnh phúc không phải là thứ bạn có được sau khi đáp ứng một vài điều kiện. Hạnh phúc chỉ là cảm nhận trong khoảnh khắc hiện tại.”

Hạnh phúc không phải là mục tiêu cuối cùng mà chúng ta phải đạt được. Một khi sống tối giản, tâm trí mình được lấp đầy bởi những điều tích cực, những hành động ý nghĩa và đam mê. Hạnh phúc là kết quả của việc tạo ưu tiên và lựa chọn những điều quan trọng trong cuộc sống.

Thật tuyệt khi được đọc lại cuốn sách này. Tôi không ngờ rằng ấn tượng ban đầu của tôi đối với Sasaki Fumio lại sai lệch như vậy. Với giọng văn thẳng thắn và rõ ràng, cuốn sách này “đấm” vào mặt người đọc. Nếu bạn đang trải qua khó khăn trong cuộc sống hoặc gặp vấn đề trong việc vứt bỏ đồ đạc, cuốn sách này sẽ làm bạn phấn khích. Nếu bạn đã hài lòng với cuộc sống hiện tại, cuốn sách này có thể trở thành một cuốn sách chống tiêu dùng.

Đọc lại cuốn sách này, tôi hiểu rằng Sasaki Fumio có tư duy sâu sắc và đúng đắn về lối sống tối giản. Với góc nhìn của một minimalist, tôi nhìn thấy sâu hơn về mối quan hệ giữa tối giản và hạnh phúc.

Thật tuyệt khi được đọc lại một lần nữa. Cảm ơn bạn Sasaki!