Một số khác biệt trong sử dụng giới từ chỉ vị trí trong tiếng Việt và tiếng Anh

Tuy nhiên giới từ trong mỗi ngôn ngữ đều có các đặc điểm và cách sử dụng khác nhau và điều này gây không ít khó khăn cho người Việt khi học tiếng Anh. Bài viết này sẽ tập trung chỉ ra một số lỗi thường hay mắc phải có liên quan đến giới từ chỉ địa điểm.

Các giới từ thường hay gặp trong tiếng Việt và tiếng Anh

  • Trong: in, inside
  • Ngoài: out, outside
  • Trên: on, above, over
  • Dưới: under, below, beneath
  • Trước: before, in front of
  • Sau: after, behind
  • Bên cạnh: by, near, next to, beside
  • Giữa: between, among, in the middle of

image

Trong tiếng Anh, khi miêu tả vị trí của một vật thể, người ta thường không để ý tới vị trí của mình mà chỉ quan tâm đến tương quan về vị trí giữa các đối tượng được miêu tả. Chính vì vậy, chúng ta thường nghe người Anh nói những câu như: “The fan is under the ceiling” (Cái quạt trên trần nhà), “The plane is in the sky” (Máy bay trên bầu trời), “They are working in the field” (Họ đang làm việc trên cánh đồng), “She is walking in the rain” (Cô ấy đang đi bộ dưới mưa), “Cars run in the street” (Xe chạy ngoài đường), v.v.

Ở ví dụ đầu, nếu so sánh vị trí của chiếc quạt với trần nhà, ta có thể dễ dàng hiểu tại sao người Anh dùng giới từ “under”. Trong khi đó, người Việt lại dùng giới từ “trên” vì nếu so sánh, chiếc quạt có vị trí ở trên trần cao hơn so với người nói.

Trong tiếng Anh, khi đề cập đến một vị trí cao hơn, người Anh chú ý tới mối quan hệ giữa đối tượng định vị (tranjector) và đối tượng quy chiếu (landmark). Do vậy, người Anh có phân biệt giữa ba giới từ “on, above, over” trong khi đó người Việt chỉ dùng giới từ “trên”. Khi đề cập đến mối quan hệ “trên” và “dưới”, người Anh luôn chú ý xem đối tượng định vị có nằm ở vùng quy chiếu thẳng đứng so với đối tượng quy chiếu hay không. Họ cũng quan tâm xem đối tượng định vị và đối tượng quy chiếu có tiếp xúc với nhau hay không và khoảng cách nhiều hay ít. Chính vì vậy, người Anh có các giới từ “on, above, over” (trên) và “under, below, beneath” (dưới). Xem xét hai ví dụ sau:

  1. The cat is under the table.
    (Con mèo ở dưới gầm bàn).

  2. We live on the same hillside. Her house is below mine.
    (Chúng tôi sống trên cùng sườn đồi. Nhà cô ấy ở phía dưới nhà tôi)

Ở ví dụ (1), con mèo nằm ngay bên dưới và trong phạm vi của cái bàn, người Anh dùng giới từ “under”. Trong khi đó, ở ví dụ (2), cũng có nghĩa là “dưới” nhưng không thẳng và trực diện, người Anh dùng “below”. Trong khi đó, người Việt chỉ dùng từ “dưới” cho cả hai trường hợp.

Thêm một sự khác biệt nữa đó là khi đề cập đến vị trí ở giữa, nếu giữa 2 đối tượng, người Anh dùng “between” và giữa 3 đối tượng trở lên dùng “among”, trong khi người Việt chỉ dùng từ “giữa”.

Như vậy, có thể thấy người Anh dùng giới từ nào là do họ so sánh mối quan hệ của hai vật thể, còn người Việt lại lấy vị trí của người nói để chọn giới từ. Khi học tiếng Anh, chúng ta cần lưu ý điều này để tránh mắc lỗi.