Vì sao người Nhật ăn cơm một mình vẫn nói ‘chúc ngon miệng’?

Bạn có từng tự hỏi tại sao người Nhật lại hành lễ trước khi ăn cơm một mình và nói lên câu “Itadakimasu” với những cử chỉ chắp tay và cúi đầu? Đây không chỉ là một lời mời ăn hay chúc ngon miệng, mà trong câu nói này lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc và tôn kính.

Lễ nghi trước bữa cơm

Trong tiếng Nhật, “Itadakimasu” có hai nghĩa, bao gồm đón nhận và cung kính. Đây là một cách để người Nhật biểu đạt lòng biết ơn và tôn trọng đối với những người đã góp phần trong việc tạo ra bữa ăn trước mặt họ. Qua cách nói này, họ cảm ơn người nuôi trồng nguyên liệu và người nấu nướng, đồng thời cũng biểu đạt lòng biết ơn đối với những người thân yêu đã tụ tập lại để cùng nhau thưởng thức bữa ăn.

Ngoài ra, câu “Itadakimasu” còn mang ý nghĩa đón nhận và trân trọng các thành phần trong bữa ăn. Người Nhật cho rằng mỗi sinh vật trên trái đất đều có sinh mạng, từ động vật cho tới cây cỏ và nguyên liệu như hành, tỏi, tiêu… Chính vì vậy, việc chúng hy sinh để nuôi dưỡng cuộc sống con người là một điều rất đáng trân trọng và thiêng liêng. Câu nói “Itadakimasu” có thể hiểu là: “Tôi nhận được cuộc sống của bạn và hãy để nó trở thành cuộc sống của tôi”.

Hành lễ đơn giản mà ý nghĩa

Ngay cả khi không có ai để mời ăn, người Nhật vẫn tiếp tục thực hiện hành lễ này để tôn trọng người đầu bếp, những người xung quanh và tất cả những sinh vật đã cống hiến cho bữa ăn. Tuy nhiên, hiện nay, do cuộc sống bận rộn, nhiều gia đình Nhật không còn thời gian ăn cơm cùng nhau và thậm chí cả hành lễ trước bữa ăn cũng được giản lược. Chỉ cần nói “Itadakimasu” là đã đủ, không cần phải chắp tay và cúi đầu như trước đây. Tuy nhiên, sau khi ăn xong, người Nhật vẫn thường nói “Gochisousamadeshita” để cảm ơn người đầu bếp đã nấu một bữa ăn ngon lành. Đối với các bữa ăn tiệm, câu này cũng được dùng như một cách để bày tỏ lòng biết ơn với người đã mời mình dùng bữa.

Hình thành thói quen từ nhỏ

Thói quen hành lễ trước khi ăn đã được dạy rất cẩn thận trong các trường học ở Nhật. Ngay từ nhỏ, trẻ em Nhật Bản được học một bài hát có tên Obento no uta (bài hát về bữa cơm), qua đó giáo dục ý nghĩa của việc ăn cơm và hình thành thói quen tốt từ sớm.

Với sự phát triển của xã hội và cuộc sống hiện đại, nhiều gia đình Nhật không còn duy trì thói quen ăn cơm cùng nhau như trước đây. Dẫu vậy, ý nghĩa và tôn trọng trong lời nói “Itadakimasu” và “Gochisousamadeshita” vẫn còn được giữ nguyên. Đó chính là sự biểu đạt lòng biết ơn và tôn trọng đối với người đã tạo ra và chuẩn bị bữa ăn, cũng như sự đánh giá cao về sự hy sinh của những sinh vật đã trở thành phần nguyên liệu trong bữa ăn.