Phụ huynh cần tránh cho trẻ những lỗi sai này khi học cách dùng dấu trong tiếng Việt

Trong văn bản hàng ngày, chúng ta thường mắc phải những lỗi sai đơn giản. Ví dụ như nhầm lẫn cách sử dụng dấu chấm phẩy, dấu hỏi và dấu ngã, và nhiều lỗi khác về cách đặt dấu câu thích hợp cho từng loại câu và tình huống cụ thể. Để tìm hiểu cách viết dấu câu đúng, bạn nên tìm hiểu kỹ các loại dấu và cách sử dụng chúng để dạy cho trẻ em.

Tại sao cần phải biết cách dùng dấu trong tiếng Việt?

Biết cách dùng dấu câu trong tiếng Việt là rất quan trọng, đặc biệt là khi viết văn bản hành chính. Đối với trẻ em đang học tiếng Việt, việc nắm vững kiến thức về dấu câu sẽ giúp trẻ có một nền tảng vững chắc khi tiếp tục học ở cấp cao hơn.

Các dấu câu có trong tiếng Việt (Đầy đủ)

Hiện nay, tiếng Việt có tổng cộng 11 dấu câu. Cụ thể như sau:

  1. Dấu chấm
  2. Dấu phẩy
  3. Dấu chấm hỏi
  4. Dấu ba chấm
  5. Dấu hai chấm
  6. Dấu chấm than
  7. Dấu gạch ngang
  8. Dấu ngoặc đơn
  9. Dấu ngoặc kép
  10. Dấu chấm phẩy
  11. Dấu ngoặc vuông

Để tìm hiểu về chức năng và cách sử dụng các loại dấu câu này trong một câu tiếng Việt, hãy tham khảo phần tiếp theo của bài viết.

Chức năng và cách đặt dấu câu trong tiếng Việt

Tiếng Việt có tổng cộng 11 dấu câu, mỗi dấu câu đảm nhận một chức năng khác nhau. Để sử dụng dấu câu đúng, chúng ta cần hiểu rõ chức năng và nhiệm vụ của mỗi dấu câu. Dưới đây là tổng hợp cách sử dụng 11 dấu câu sao cho chính xác nhất!

1. Dấu chấm

Dấu chấm được sử dụng để kết thúc một câu, báo hiệu sự kết thúc của một đoạn văn.

Ví dụ: Hôm nay trời mưa to.

2. Dấu phẩy

Ngoài dấu chấm, dấu phẩy “,” cũng là một trong các dấu được sử dụng nhiều nhất trong tiếng Việt. Dấu phẩy được sử dụng để ngắt câu, ngắt nhịp hoặc để ngăn chia một câu thành các phần nhỏ hơn. Có 3 trường hợp cụ thể khi sử dụng dấu phẩy.

Ví dụ: Nhà Nam có 4 người: Ba, mẹ, anh hai và Nam.

3. Dấu chấm hỏi

Dấu chấm hỏi đứng ở cuối câu nghi vấn.

Ví dụ: Khi nào chúng ta đi học?

4. Dấu ba chấm

Dấu ba chấm hay còn gọi là dấu chấm lửng được sử dụng khi liệt kê sự vật, sự việc. Trong đoạn hội thoại, dấu ba chấm còn thể hiện cảm xúc ngập ngừng của người nói.

Ví dụ: Tôi nghĩ là tôi… sẽ rời khỏi nơi đây.

5. Dấu hai chấm

Khi sử dụng dấu hai chấm, ta hiểu rằng đang báo hiệu cho việc liệt kê.

Ví dụ: Một năm có 4 mùa: xuân, hạ, thu, đông.

6. Dấu chấm than

Dấu chấm than được sử dụng để kết thúc câu cảm thán.

Ví dụ: Thật tuyệt vời!

7. Dấu gạch ngang

Dấu gạch ngang được đặt đầu dòng trước những bộ phận liệt kê, lời đối thoại. Chúng còn được sử dụng để nối các tên địa danh, tổ chức có liên quan và ngăn cách các thành phần trong câu.

Ví dụ: Bà Rịa – Vũng Tàu.

8. Dấu ngoặc đơn

Dấu ngoặc đơn được sử dụng để ngăn cách các thành phần chú thích, giải thích ý nghĩa của từ, chú thích nguồn gốc dẫn liệu.

Ví dụ: Tản Đà (1889 – 1939) tên thật Nguyễn Khắc Hiếu, là một nhà thơ, nhà văn và nhà viết kịch nổi tiếng.

9. Dấu ngoặc kép

Dấu ngoặc kép được sử dụng để đánh dấu tên tài liệu dẫn trong câu, trích dẫn lời nói được thuật lại theo lối trực tiếp. Trong một số trường hợp, dấu ngoặc kép thường đứng sau dấu hai chấm.

Ví dụ: Bác nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”.

10. Dấu chấm phẩy

Dấu chấm phẩy có nhiều chức năng, thường được sử dụng để ngăn cách các thành phần chính với thành phần phụ của câu, ngăn cách các vế trong câu ghép và liên kết các yếu tố đồng chức năng.

Ví dụ: Mẹ là người chăm sóc em hàng ngày; mẹ cũng là người chăm sóc cả gia đình một cách ân cần và chu đáo.

11. Dấu ngoặc vuông

Dấu ngoặc vuông thường xuất hiện trong các văn bản khoa học, được sử dụng để chú thích.

Ví dụ, để chú thích công trình khoa học của một tác giả, ta có: [5]. Vũ Cao Đàm, Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, NXB KHKT.

Để xây dựng nền tảng tiếng Việt vững chắc cho trẻ, và giúp trẻ học tốt trên lớp, Early Start đã phát triển ứng dụng VMonkey – Học tiếng Việt theo Chương trình GDPT Mới cho trẻ Mầm non và Tiểu học. Qua những bài học, truyện tranh tương tác và sách nói, trẻ em sẽ không chỉ mở rộng vốn từ vựng và khả năng đọc hiểu, mà còn hiểu rõ hơn về quy tắc và cách dùng dấu câu trong tiếng Việt.

Xem thêm: Tại đây!

Những lỗi sai phổ biến của người Việt trong cách dùng dấu câu trong tiếng Việt

Dấu câu có tác dụng phân cách các bộ phận trong câu, giúp làm sáng tỏ ý của người viết và thống nhất cách hiểu văn bản. Khi viết văn bản, chúng ta luôn cần sử dụng dấu câu để làm rõ ý cần truyền đạt. Tuy nhiên, không ít trẻ em chưa nắm kỹ cách dùng dấu câu trong tiếng Việt và mắc phải các lỗi sau:

1. Lỗi không dùng dấu câu

Đây là lỗi phổ biến khi trẻ không sử dụng dấu câu ở những chỗ cần thiết. Chủ yếu là lỗi không sử dụng dấu chấm để kết thúc câu và dấu phẩy để ngăn cách các thành phần câu. Việc không sử dụng dấu câu gây khó khăn cho người đọc, dẫn đến việc không thể nhanh chóng nắm bắt được nội dung cần truyền đạt, thậm chí có thể hiểu sai ý mà tác giả muốn truyền đạt.

2. Lỗi dùng dấu chấm tùy tiện

Một lỗi khác là khi trẻ sử dụng dấu chấm một cách tùy tiện, ngắt đôi câu một cách vô lý làm ánh xạ ý tứ bị ngắt quãng, câu bị cụt. Ví dụ: “Chiếc cặp này rất to. Hình chữ nhật.”

3. Lỗi dùng dấu phẩy tùy tiện

Trẻ em không nắm chắc chức năng của dấu phẩy và sử dụng một cách vô lý làm câu bị ngắt. Thậm chí, do đặt dấu phẩy sai chỗ, câu có thể bị hiểu sai ý hoàn toàn. Ví dụ: “Quê hương em có rất nhiều, đồng lúa rộng mênh mông.”

4. Lỗi dùng lẫn lộn các dấu câu

Người lớn cũng thường gặp lỗi khi không rõ hoặc nhầm lẫn cách sử dụng dấu câu trong tiếng Việt. Vì vậy, không khó hiểu khi trẻ cũng gặp phải lỗi tương tự.

Lỗi này xảy ra khi trẻ không nắm rõ chức năng của từng dấu câu, dẫn đến việc sử dụng sai dấu câu khiến câu bị hiểu sai ý. Ví dụ: “Họ chưa hiểu rõ cái gì là ưu điểm, cái gì là hạn chế trong cách học của họ?” cần thay dấu chấm hỏi thành dấu chấm, vì câu trên không phải là câu hỏi mà là câu tường thuật.

Như vậy, để biết cách dùng dấu câu trong tiếng Việt đúng thì cần hiểu rõ chức năng của từng dấu câu. Mỗi dấu câu đảm nhận một vị trí riêng biệt, việc sử dụng sai có thể khiến người đọc hiểu sai ý. Hãy xem thêm tại VMonkey để đọc nhiều bài viết chia sẻ thông tin hữu ích về giáo dục!

ĐỪNG BỎ LỠ!! Chương trình xây dựng nền tảng tiếng Việt theo phương pháp hiện đại nhất. Nhận ưu đãi lên đến 40% NGAY TẠI ĐÂY!