Chúc ngon miệng trong tiếng Nhật và những điều đáng biết

Bạn đã từng nghe về “chúc ngon miệng” trong tiếng Nhật chưa? Đó là một trong những nghi thức không thể thiếu trước khi bắt đầu dùng bữa ở Nhật Bản. Nhưng câu chúc này chứa đựng một ý nghĩa sâu sắc hơn mà chúng ta sẽ cùng khám phá trong bài viết này.

Chúc ngon miệng trong tiếng Nhật là gì?

Ở Nhật Bản, trước khi dùng bữa, người ta thường nói “Itadakimasu” và chắp tay kính cẩn. Đây chính là câu “chúc ngon miệng” trong tiếng Nhật mà chúng ta đang tìm hiểu. Nhưng thực ra, nó còn mang ý nghĩa “xin phép được dùng bữa” hoặc “cảm ơn vì bữa ăn” nữa đó.

“Itadakimasu” có nghĩa cơ bản là nhận, lấy. Cụm từ này được sử dụng trước khi ăn vì đó là lúc bạn nhận lấy thức ăn. Hiểu theo cách đơn giản nhất, “Itadakimasu” mang ý nghĩa “Tôi rất cảm kích và xin được khiêm nhường nhận lấy bữa ăn này”. Việc nói “Itadakimasu” trước bữa ăn là một phần quan trọng trong nghi thức văn hóa Nhật Bản. Mọi người trên bàn ăn thường cùng nhau nói “Itadakimasu” như dấu hiệu bắt đầu dùng bữa. Tuy nhiên, cũng không hiếm thấy có người ăn một mình nói câu này.

Ý nghĩa đằng sau câu chúc ngon miệng

Nguồn gốc

Đáng ngạc nhiên là việc nói “Itadakimasu” trước bữa ăn không phải là một nghi thức lâu đời ở Nhật Bản. Nó bắt đầu từ thời Meji (1913) và chỉ tồn tại trong giới quý tộc – tầng lớp được xem là có học và sang trọng. Sau Thế chiến thứ hai, nhận thấy ý nghĩa tốt đẹp của “Itadakimasu”, người Nhật bắt đầu sử dụng nó rộng rãi trong xã hội, cho cả trẻ em nói trước bữa ăn.

Ý nghĩa

Ngoài việc là một câu chúc ngon miệng đơn giản, “Itadakimasu” còn là lời cảm ơn và sự kính cẩn lặng lẽ thông qua ngôn từ khiêm tốn của từ “Itadaku” – nghĩa gốc là “đặt lên đầu”. Trong văn hóa Nhật, những thứ ở cao đều được coi là đẹp và quý giá, vì vậy việc đặt lên đầu là biểu hiện cao nhất sự quý trọng.

Người Nhật chú trọng việc quý trọng bữa ăn mà họ đã dành thời gian nấu nướng hay tiền bạc để mua. Với họ, ăn không chỉ đơn giản là hưởng thụ, mà còn là sự cho đi. Bất kể món ăn của bạn có mặn hay chay, trước khi đặt lên đĩa, nó đã từng là một sinh mạng sống động. Để duy trì sự sống cho con người, một sinh mạng khác đã phải hy sinh. Vì vậy, bắt đầu bữa ăn bằng “Itadakimasu” là cam kết không lãng phí thức ăn, vì nhiều sinh mạng đã phải hy sinh để tạo nên một bữa ăn cho bạn. Người Nhật coi việc bỏ thừa thức ăn là thiếu tôn trọng.

Văn hóa Nhật Bản còn có một câu nói nhấn mạnh tầm quan trọng của thức ăn: “Mỗi hạt gạo sống động chứa đựng 7 vị thần.”

Như vậy, ý nghĩa của “Itadakimasu” vượt ra ngoài bàn ăn và nằm trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Bất kể những gì bạn nhận được, từ một chiếc mũ, một công việc hay một chuyến đi đến sân bay, hãy nhận lấy nó với lòng biết ơn và trân trọng. Vì “Itadaku” mang trong mình ý nghĩa biết ơn về những gì bạn đã được cho và quyết tâm tận dụng tối đa những gì bạn có.

Đối tượng

Ngoài việc là câu chúc ngon miệng, “Itadakimasu” còn là lời cảm ơn và sự quý trọng. Vậy lời cảm ơn và sự quý trọng đó hướng tới đối tượng nào?

Nguyên liệu tự nhiên

“Itadakimasu” biết ơn những sinh vật đã hy sinh để tạo ra bữa ăn cho bạn. Đó có thể là thịt cá, hạt gạo trong bát cơm, hạt đậu nành trong nước tương, thậm chí chỉ là một hạt muối. Nếu đã hiện diện trên trái đất này, vạn vật đều có sự sống và cần được tôn trọng và biết ơn khi sử dụng. Khi nói “Itadakimasu”, người Nhật cũng nhắc nhớ phải ăn thật ngon và ăn hết, vì nếu không, sẽ là sự xúc phạm đối với những sinh mạng tự nhiên ấy. Vì thế, câu này cũng được dịch nôm na là “Tôi sẽ ăn thật ngon!” và “Chúc ngon miệng.”

Người góp phần làm ra món ăn

Để có một bữa ăn ngon lành, không thể không có đóng góp từ con người. Khi nói “Itadakimasu”, chúng ta cũng nhắc nhở mình hướng đến những đóng góp vô hình ấy. Hãy tưởng tượng, một chú cá phải trải qua bao nhiêu khó khăn để đến được trên bàn ăn của bạn. Từ lòng biển đến tàu đánh cá, từ tàu đánh cá ra chợ, rồi từ chợ tới nhà hàng hoặc bàn ăn gia đình. Quá trình ấy là kết quả của công lao của hàng trăm con người mà bạn không biết tên, nhưng nếu không có họ, bạn chẳng thể có một bữa ăn ngon lành. “Itadakimasu” cũng là lời cảm ơn đến những người nông dân, ngư dân, người bán hàng, người vận chuyển,…trong hệ thống khổng lồ của xã hội.

Người thiết đãi bữa ăn

Cuối cùng, đừng bao giờ quên biết ơn những điều tốt đẹp ngay trước mắt. Khi đến nhà của ai đó và được thiết đãi, điều đầu tiên bạn nên làm trước bữa ăn là nói “Itadakimasu”, với ý nghĩa đơn giản và thực tế: Cảm ơn đã cho tôi thức ăn, tôi sẽ kính trọng và ăn thật ngon. Sự kính trọng này không chỉ dành cho gia chủ, mà còn dành cho người bán hàng và đầu bếp ở nhà hàng. Miễn là có ai nấu ăn cho bạn, thì đó đã là một sự “cho” đáng được khắc ghi trong lòng.

Nghi thức chúc ngon miệng trước khi ăn

Nếu bạn quan tâm đến việc học tiếng Nhật hoặc có ý định du lịch, làm việc tại Nhật Bản, hãy ghi nhớ nghi thức “Itadakimasu” như sau. Nghi thức này bao gồm 4 bước chính:

  • Chắp tay vào nhau
  • Nói “Itadakimasu”
  • Cúi đầu nhẹ
  • Cầm đũa lên và bắt đầu ăn

Việc thực hiện nghi thức này phụ thuộc vào tình huống và những người bạn đang ăn cùng. Hãy quan sát và điều chỉnh theo các video sau để phù hợp.

Lịch sự

(Embed video lịch sự)

Thông thường

(Embed video thông thường)

Thân mật

(Embed video thân mật)

Sự khác biệt trong các ví dụ trên là việc sử dụng tay và cúi đầu. Trong tình huống thông thường hoặc thân mật, không nhất thiết phải chắp tay hay cúi đầu. Nhưng nhớ rằng, miễn là bạn tuân theo các bước và phù hợp với phép lịch sự, bạn sẽ không gặp vấn đề gì.

GoJapan – Đồng hành cùng bạn trên hành trình đến Nhật Bản.
[E-E-A-T]: Expertise, Authoritativeness, Trustworthiness, Experience
[YMYL]: Your Money or Your Life