Bác và dì, hai lựa chọn văn hóa tạo nét đặc biệt cho người Việt

Trong một bài viết trên Nông nghiệp Việt Nam, có một chi tiết nhỏ nhưng gây tranh cãi: mẹ tôi gọi chị gái của mẹ là “dì”. Điều này khiến nhiều người ngạc nhiên và thắc mắc, nhưng ở miền Trung và Nam, em gái và chị gái của mẹ đều được gọi là “dì”. Bài viết này không nhấn mạnh đến sự phức tạp trong cách xưng hô của người Việt, nhưng muốn tìm hiểu quan niệm văn hóa đằng sau cách gọi ở các vùng miền khác nhau.

Bạn đang xem: Bác và dì, hai lựa chọn văn hóa tạo nét đặc biệt cho người Việt

Cách gọi khác nhau trong miền Bắc và miền Trung – Nam

Xem thêm : Một số khác biệt trong sử dụng giới từ chỉ vị trí trong tiếng Việt và tiếng Anh

Ngoài cách gọi “dì” và “bác” cho chị gái của mẹ như đã đề cập ở trên, có nhiều sự khác biệt khác giữa miền Bắc và miền Trung – Nam. Ví dụ, ở miền Bắc, người đàn ông lấy chị gái của mẹ gọi là “bác trai” và lấy em gái của mẹ gọi là “chú”, trong khi miền Trung – Nam, cả hai đều gọi là “dượng”. Tương tự, chị của bố được gọi là “bác” trong miền Bắc, trong khi miền Trung – Nam gọi là “o” hoặc “cô”.

Lợi ích của cách gọi khác nhau

Cách gọi theo kiểu miền Bắc giúp chúng ta biết ngay vai trò của người được nhắc đến là vai trên hay vai dưới của bố/mẹ. Tuy nhiên, điều bất lợi là thường khó biết được người được nhắc đến là bên nội hay bên ngoại, thậm chí không biết là nam hay nữ. Trong khi đó, cách gọi ở miền Trung – Nam không phân biệt nội/ngoại, giới tính và vai trò, làm cho giao tiếp trở nên dễ dàng hơn.

Sự đặc biệt của từ “bác”

Cách gọi ở miền Bắc có điểm đặc biệt là từ “bác”. Ví dụ, bạn là người Bắc, đi học đại học xa nhà, ngồi nói chuyện với một bạn cùng lớp cũng là người Bắc. Bạn nói: “Bác tớ ngày xưa cũng làm giáo viên đấy”. Người bạn của bạn sẽ phải hỏi lại: “Bác trai hay bác gái?”. Điều này khiến cách gọi ở miền Bắc trở nên phức tạp hơn so với miền Trung – Nam.

Ảnh hưởng của ngôn ngữ và văn hóa

Xem thêm : Có bằng tiếng Nhật thì làm những công việc gì? Top 10 việc làm tiếng Nhật

Cách gọi khác nhau giữa miền Bắc và miền Trung – Nam có ảnh hưởng từ ngôn ngữ và văn hóa. Miền Bắc dùng từ “bác” cho cả hai bên nội và ngoại, trong khi miền Trung – Nam chỉ dùng cho bên nội. Điều này khiến sự gọi “dì” và các từ tương đương ở hai miền khác nhau. Nói cách khác, từ “bác” tạo ra sự khác biệt này.

Sự đổi mới và mất mát

Trong thời đại hiện đại, giao thương và internet đã làm thay đổi cách gọi ở nhiều vùng miền. Nhiều người trẻ Thanh Hóa bây giờ không gọi chị và anh của mẹ là “dì” và “cậu” nữa, mà gọi là “bác” giống miền Bắc. Điều này khiến cho cách gọi trở nên phức tạp hơn và mất đi sự đặc sắc vùng miền.

Rõ ràng, việc thay đổi ngôn ngữ là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, việc thấy những mất mát này làm ta cảm thấy tiếc nuối. Cách gọi phong phú và đa dạng mang đậm bản sắc vùng miền đã giúp tạo nên những đặc điểm riêng trong văn hóa và ứng xử chung của người Việt.

Nguồn: https://daytiengnhat.edu.vn
Danh mục: Học tiếng nhật